جداسازی و شناسایی میکروارگانیسم های فتوتروف قلعهرودخان به عنوان یکی از عوامل فرسودگی زیستی

مقدمه: میکروارگانیسم های فتوتروف از جمله اولین ساکنان سطوح مختلف معدنی و دیوارهای خارجی بناهای باستانی هستند. این دسته از موجودات می توانند زمینه رشد را برای میکروارگانیسم های دیگر و همچنین تشکیل بیوفیلم های میکروبی فراهم کنند. بیوفیلم ها ضمن رشد و تولید اسیدها و متابولیت های مخرب، به داخل بستر فرو می روند و باعث فرسوده شدن چنین سطوحی می شوند. دژ تاریخی قلعه رودخان در استان گیلان در منطقه ای با آب و هوای مرطوب واقع شده است و بستر مناسبی برای رشد این دسته از میکروارگانیسم ها محسوب می شود‏. ‏‏ مواد و روش‏‏ها: در این مطالعه به شناسایی مورفولوژی جلبک ها و سیانوباکتری های جداشده از نواحی مختلف دیوارهای آجری قلعه پرداخته شده است. جدایه ها از 24 ناحیه مختلف از روی دیوارهای قلعه برداشته و در محیط‏های blue green -11 (bg-11) و bolds basal medium (bbm) کشت داده شدند. سپس با استفاده از میکروسکوپ نوری بررسی شدند. ‏‏ نتایج: ارگانیسم های غالب، شامل جنس های cladophora، trentepohlia، klebsormidium، trebouxia، pleurastrum، chlorococcumاز راسته کلروفیتا scytonema، tolypothrix، leptolyngbya، plectolyngbya، phormidium، gloeocapsa، microcoleus، nostocاز راسته سیانوباکتری ها بودند. بحث و نتیجه‏گیری: همان‏گونه که انتظار می‏رفت تعداد زیاد سیانوباکتری ها و جلبک های جداشده، وجود تنوع بیوفیلم های فتوتروفی را روی سطوح آجری قلعه نشان می دهد. تنوع ارگانیسم های موجود بر سطح بناهای تاریخی به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله شرایط آب وهوایی مانند میزان رطوبت، مقدار تابش نور جذب شده بر سطح، دمای منطقه و سطح بستر تاریخی، جنس مواد سازنده بستر مطالعه شده، میزان پذیرش سطحی مواد تشکیل دهنده سطح بستر و تنوع ارگانیسم های موجود در خاک و هوای منطقه را می‏توان ذکر کرد. شناخت عوامل مخرب، اولین قدم به منظور حفاظت و مرمت آثار باستانی است.‏‏